Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος

Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος

Η Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος καθιερώθηκε το 1998 από την <<Παγκόσμια Πρωτοβουλία για το Άσθμα >> με την πρωτοβουλία την Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας.Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 7 Μαΐου και στόχος της ημέρας αποτελεί η ενημέρωση της κοινής γνώμης για την ευρέως διαδεδομένη ασθένεια του αναπνευστικού συστήματος και η βελτίωση των μεθόδων θεραπείας του.

Το άσθμα είναι χρόνια φλεγμονώδης πάθηση του αναπνευστικού συστήματος η οποία προκαλεί παροδική στένωση των βρόγχων με αποτέλεσμα να εμφανίζεται δύσπνοια. Η στένωση των βρόγχων, που μπορεί να εμφανισθεί μετά από έκθεση σε πολλά και διαφορετικά ερεθίσματα, οφείλεται τόσο σε βρογχόσπασμο (σπασμό των λείων μυών που περιβάλλουν τους βρόγχους), όσο και σε φλεγμονώδη διήθηση του βρογχικού τοιχώματος, με αποτέλεσμα αφ’ενός πάχυνση του τοιχώματος από οίδημα και διήθηση από φλεγμονώδη κύτταρα, και αφ’ετέρου απόφραξη του αυλού από βύσματα βλέννης.

Σύμφωνα με νεότερα επιδημιολογικά δεδομένα:

  • το 8,6% του ελληνικού πληθυσμού πάσχει από άσθμα σήμερα, με συνεχή αυξητική τάση των δεικτών επίπτωσης  της νόσου κυρίως στη Νότια ηπειρωτική χώρα.
  • Στην Ελλάδα σήμερα, εκτιμάται, ότι το 5% των ενηλίκων και το 11% των παιδιών πάσχουν από άσθμα, ενώ η συχνότητα φαίνεται να αυξάνεται με την ηλικία καθώς συνδέεται και με άλλες παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος (πχ. Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια).

Τα βασικά συμπτώματα της νόσου είναι τα εξής :

  • δύσπνοια
  • βήχας
  • συριγμός

Οι βασικές κατηγορίες του άσθματος είναι :

  • Το εξωγενές άσθμα. Εμφανίζεται στην παιδική ηλικία και έχει σαν αιτία εξωγενείς αλλεργιογόνους παράγοντες, όπως η σκόνη, η γύρη, το τρίχωμα γάτας και τα οικιακά ακάρεα. Ακόμα μπορεί να εμφανιστεί και από τον κρύο αέρα ή τον καπνό του τσιγάρου.
  • Το ενδογενές άσθμα. Η αιτία του είναι άγνωστη και έχει καλύτερη εξέλιξη από το εξωγενές. Το μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών που πάσχουν από το ενδογενές άσθμα θεραπεύονται σταδιακά ή ακόμα και ζουν χωρίς να χρειάζονται ιατρική βοήθεια.

Παράλληλα , το άσθμα κατηγοριοποιείται ανάλογα με την ιδιότητά του σε :

Aσθμα μετά από άσκηση. Στη μορφή αυτή του άσθματος οι κρίσεις δύσπνοιας επέρχονται  μετά από άλλοτε άλλου βαθμού άσκηση

 

Eπαγγελματικό άσθμα. Η μορφή αυτή του άσθματος εμφανίζεται σε άτομα που έρχονται σε επαφή με διάφορες εισπνεόμενες ουσίες που σχετίζονται με το επαγγελματικό περιβάλλον (π.χ. αλεύρι σε αρτοποιούς, σκόνη ξύλου σε μαραγκούς, βαφές χρωμάτων σε βαφείς κ.λ.π.).
Nυχτερινό άσθμα. Χαρακτηριστικό της μορφής αυτής του άσθματος είναι ότι οι κρίσεις δύσπνοιας επέρχονται κατά την διάρκεια της νύκτας ή τις πρώτες πρωινές ώρες. Το νυκτερινό άσθμα παρουσιάζεται ιδιαίτερα σε ασθματικούς που δεν θεραπεύουν επαρκώς το άσθμα τους κατά την διάρκεια της ημέρας.

Η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη και η αλλαγή του κλίματος, αυξάνει τα περιστατικά άσθματος, επηρεάζοντας κυρίως τα βρέφη, τα παιδιά, τους ηλικιωμένους και άλλες ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες.

Τα βασικότερα αίτια εμφάνισης άσθματος χωρίζονται σε αυτά που προκαλούν την εμφάνιση του άσθματος ως νόσου και σε αυτά που προκαλούν τα συμπτώματα του άσθματος. Κάποιοι από τους παράγοντες δρουν αμφίδρομα.

Ειδικότερα:

  • γενετικοί παράγοντες π.χ. άτομα στην οικογένεια με άσθμα ή αλλεργίες
  • περιβαλλοντικοί παράγοντες π.χ. αλλεργιογόνα ,καυσαέριο

 

Επιπρόσθετα :

  • αλλεργίες από μύκητες, φυτά ή διάφορα φάρμακα και τροφές
  • λοιμώξεις όπως π.χ. γρίπη, κρυολόγημα
  • ψυχολογικοί παράγοντες π.χ. έντονη χαρά ή λύπη
  • επαγγελματικοί παράγοντες π.χ. αναθυμιάσεις ή ρινίσματα ξύλου

 

Το βρογχικό άσθμα έχει αναστρέψιμο χαρακτήρα σε αντίθεση με άλλα πνευμονικά νοσήματα. Με την κατάλληλη όμως φαρμακευτική αγωγή και παρακολούθηση, το βρογχικό άσθμα μπορεί να ελεγχθεί, έτσι ώστε ο ασθενής να ζει μια φυσιολογική ζωή χωρίς συμπτώματα και χωρίς περιορισμό των δραστηριοτήτων του.

Τα φάρμακα για το άσθμα μπορούν να χωριστούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

  • Τα φάρμακα που δίνονται για άμεση ανακούφιση
  • Τα φάρμακα που χορηγούνται μακροχρόνια για ρύθμιση της νόσου, έλεγχο των συμπτωμάτων και αποφυγή μελλοντικών επιδεινώσεων.

Έτσι λοιπόν χρησιμοποιούνται :

  • κορτικοστεροειδή
  • βρογχοδιασταλτικά
  • τροποποιητές λευκοτριένης
  • σταθεροποιητές μαστοκυττάρων
  • ανιτμουσκαρινικά-αντιχολινεργικά (ιπρατρόπιο, οξιτρόπιο και τιοτρόπιο)
  • μεθυλοξανθίνες (θεοφυλλίνη και αμινοφυλλίνη)
  • αντιισταμινικά
  • ομαλιζουμάμπη.

 

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την Ελληνική Εταιρεία Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας και την Ελληνική Πνευμονολογικά Εταιρεία Βρογχικό-άσθμα.

Παγκόσμια Ημέρα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία / Διεθνής Ημέρα Μνήμης Εργατών

Παγκόσμια Ημέρα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία / Διεθνής Ημέρα Μνήμης Εργατών

Κάθε χρόνο στις 28 Απριλίου γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία με πρωτοβουλία της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας ( ΔΟΕ) . Στόχος της συγκεκριμένης ημέρα είναι η επικέντρωση στην πρόληψη ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΔΟΕ :

  • 000.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή από εργατικά ατυχήματα και επαγγελματικές ασθένειες, κάθε χρόνο, σε όλο τον κόσμο.
  • Σε 270.000.000 υπολογίζονται τα εργατικά ατυχήματα και 160.000.000 τα περιστατικά επαγγελματικών ασθενειών.
  • 000 εργαζόμενοι χάνουν τη ζωή τους από επικίνδυνες ουσίες (100.000 από άσβεστο).
  • Ένας εργαζόμενος πεθαίνει κάθε 15 δευτερόλεπτα, 6.000 κάθε ημέρα.
  • Το συνολικό κόστος των ατυχημάτων και ασθενειών ανέρχεται ετησίως στο 4% του ακαθάριστου παγκόσμιου προϊόντος

Η Παγκόσμια Ημέρα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία  προέρχεται  από τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης Εργατών, που γιορτάζεται την ίδια ημερομηνία από το 1984. Η 28η Απριλίου επιλέγει συμβολικά, επειδή την ημερομηνία αυτή του 1914 ψηφίσθηκε από την Καναδική Βουλή ο νόμος για την αποζημίωση των εργαζόμενων από εργατικά ατυχήματα.

Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (Οργανισμός του ΟΗΕ) καθιέρωσε την ημέρα αυτή από το 2001, προκειμένου να διευρύνει το περιεχόμενό της με την ιδέα της αειφόρου εργασίας. Μέρα αφύπνισης και αγώνα για ενεργοποίηση όλων των εμπλεκομένων φορέων και κυρίως των αρμόδιων οργάνων της πολιτείας που πρέπει επιτέλους να αναλάβουν πρωτοβουλίες και τις ευθύνες τους έναντι των εργαζόμενων για την εξασφαλίσει των συνθηκών ασφάλειας στην εργασία. Η 28η Απριλίου είναι μέρα μνήμης και τιμής για τα θύματα εργατικών ατυχημάτων και σοβαρών εργατικών τραυματισμών.

Είναι απαράδεκτο και ανεπίτρεπτο μια ευνομούμενη και σύγχρονη χώρα να ανέχεται την υπέρ-κερδοφορία σε βάρος της υγείας και ασφάλειας των εργαζόμενων. Απαιτείται άμεσα η ενεργοποίηση όλων των ελεγκτικών μηχανισμών και η ίδρυση φορέα ασφάλισης επαγγελματικού κίνδυνου, με σκοπό την πρόληψη αποκατάσταση αποζημίωση των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών. Τίποτα δεν αξίζει περισσότερο από την ανθρώπινη ζωή, το εργατικό ατύχημα είναι δυνατόν να το προλάβεις, όμως είναι αδύνατον να το κοστολογήσεις.

Η υγεία και ασφάλεια πρέπει να ριζώσει στη συνείδηση των εργαζόμενων, και σε συνεργασία με τις διευθύνσεις των εργοστασίων και επιχειρήσεων πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειες και τον αγώνα τους για να εξασφαλίσουν τις αναγκαίες συνθήκες υγείας και ασφάλειας στην εργασία και για το μηδενισμό των εργατικών ατυχημάτων.

 

 

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας  http://www.elinyae.gr/ .

Παγκόσμια Ημέρα Ελονοσίας

Παγκόσμια Ημέρα Ελονοσίας

Η 25η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας με πρωτοβουλία του ΟΗΕ και στόχο έχει την ανάδειξη των κινδύνων που αντιμετωπίζει ο σύγχρονο κόσμος από την ελονοσία, την πιο παλιά καταγεγραμμένη ασθένεια της ανθρωπότητας.

Η ελονοσία είναι λοιμώδης ασθένεια που προκαλείται από ένα γένος πλασμώδιου που αρχικά ονομάστηκε πλασμώδιο του Λαβεράν, από τον Γάλλο στρατιωτικό ιατρό Σαρλ Λουί Λαβεράν, που παρατήρησε πρώτος το 1880 την παρουσία αυτών των παρασίτων στο αίμα ασθενών που πέθαναν από ελονοσία.

Μεταδίδεται στον άνθρωπο από το θηλυκό κουνούπι του είδους Ανωφελές (Anopheles). Το όνομά της προέρχεται από τις λέξεις έλος και νόσος, καθώς είχε παρατηρηθεί ότι η νόσος ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη γύρω από ελώδεις περιοχές. Διεθνώς αποκαλείται malaria (από τις ιταλικές λέξεις: mal + aria = κακός αέρας) από την πεποίθηση που επικρατούσε κάποτε ότι η ασθένεια προκαλούταν από τον «κακό αέρα» κοντά στα έλη. Υπάρχουν 4 τύποι πλασμωδίων. Η πλειονότητα των περιπτώσεων μαλάριας οφείλονται στο πλασμώδιο falciparum που είναι το πιο επικίνδυνο και θανατηφόρο.

Οι αρχικές εκδηλώσεις της νόσου, κοινές σε όλα τα είδη της ελονοσίας, είναι παρόμοιες με τα συμπτώματα της γρίπης και μπορεί να μοιάζουν με άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως η σηψαιμία, η γαστρεντερίτιδα και ιογενείς παθήσεις. Η κλινική εικόνα μπορεί να περιλαμβάνει πονοκέφαλοπυρετόρίγη, πόνο στις αρθρώσεις, εμέτουςαιμολυτική αναιμίαίκτεροαιμοσφαιρίνη στα ούραλεύκανση του αμφιβληστροειδούς και σπασμούς.

Κλασικό σύμπτωμα της ελονοσίας είναι η παροξυσμική εμφάνιση των συμπτωμάτων, με κυκλική εμφάνιση αιφνίδιας ψυχρότητας, ακολουθούμενη από ρίγος, πυρετό και εφίδρωση .

 

Η ελονοσία κατατάσσεται είτε σε «σοβαρή» είτε σε «ήπια» από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Θεωρείται σοβαρή όταν κάποιο από τα ακόλουθα κριτήρια είναι παρόν, αλλιώς θεωρείται ήπια.

  • Διαταραχές της συνείδησης
  • Σημαντική αδυναμία τέτοια ώστε το άτομο να μην είναι σε θέση να περπατήσει
  • Αδυναμία να σιτιστεί ο ασθενής
  • Δύο ή περισσότεροι σπασμοί
  • Χαμηλή αρτηριακή πίεση (λιγότερο από 70mmHg σε ενήλικες και 50mmHg σε παιδιά)
  • Αναπνευστικά προβλήματα
  • Κυκλοφορική καταπληξία (shock)
  • Νεφρική ανεπάρκειαή αιμοσφαιρίνη στα ούρα
  • Αιμορραγία ή αιμοσφαιρίνημικρότερη από 50 g / L (5 g / dL)
  • Πνευμονικό οίδημα
  • Γλυκόζη αίματος κάτω από 2,2 mmol / L (40 mg / dL)
  • Οξέωση ή επίπεδα γαλακτικού οξέος μεγαλύτερα από 5 mmol / L
  • Επίπεδα παρασίτου στο αίμα μεγαλύτερα από 100.000 ανά μικρόλιτρο (μL) σε περιοχές χαμηλής έντασης μετάδοσης, ή 250.000 ανά μL σε περιοχές υψηλής έντασης μετάδοσης.

 

 

  • Κάθε μέρα 3000 παιδιά πεθαίνουν από την ελονοσία.

 

 

  • Το 1975, η Ευρώπη ανακηρύχθηκε ελεύθερη ελονοσίας, αλλά αργότερα η νόσος επανεμφανίσθη στον Καύκασο, σε χώρες της κεντρικής Ασίας και της Ρωσίας.

 

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, WHO, για την ελονοσία, στο :

  • Αφγανιστάν: Νέα κρούσματα 61.362 με αυξητική τάση σε σχέση με το 2013 το 8%. Από τον συνολικό πληθυσμό της χώρας 1 στους 4 είναι υψηλού κινδύνου μεταδοτικότητας και 2 στους 4 χαμηλής μεταδοτικότητας, το 24% ελεύθεροι (σσ δεν μπορούν να μεταδώσουν τον ιό).
  • Μπαγκλαντές: Νέα κρούσματα 10.126 με αυξητική τάση (σχεδόν διπλάσια κρούσματα) σε σχέση με το 2013. Από τον συνολικό πληθυσμό της χώρας 3% είναι υψηλού κινδύνου μεταδοτικότητας και 8% χαμηλής, 90% ελεύθεροι.
  • Πακιστάν: Νέα κρούσματα 275.149 με καθοδική τάση. Από τον συνολικό πληθυσμό της χώρας το 29% είναι υψηλού κινδύνου μεταδοτικότητας και 69% χαμηλής, ενώ το 2% είναι ελεύθεροι.

 

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, ο αριθμός των περιστατικών ελονοσίας στην Ευρώπη υποχώρησε από 90.712 το 1995 σε μηδέν το 2015.

Η Ελλάδα ήταν ενδημική για την ελονοσία χώρα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ‘60. Από το 1946 έως το 1960 εφαρμόστηκε εντατικό Εθνικό Πρόγραμμα Εκρίζωσης της νόσου. Η Ελλάδα θεωρείται «χώρα ελεύθερη ελονοσίας» από το 1974.
Συνολικά το 2016 έχουν δηλωθεί εξήντα πέντε κρούσματα ελονοσίας εκ των οποίων τα 61 έχουν χαρακτηριστεί εισαγόμενα, δηλαδή προσβλήθηκαν σε χώρα του εξωτερικού. Από τα 61 κρούσματα ελονοσίας, το 82%- δηλαδή τα 50- αφορούσαν μετανάστες από ενδημικές χώρες (43 από χώρες της Ινδικής Χερσονήσου και επτά από χώρες της Αφρικής.)

 

Θεωρείται υπαρκτός ο κίνδυνος εγχώριας μετάδοσης ελονοσίας και άλλων επικίνδυνων ασθενειών σε ευάλωτες περιοχές που υποδέχονται ή φιλοξενούν μετανάστες – πρόσφυγες από ενδημικές χώρες. Γι’αυτό απαιτούνται έγκαιρα να γίνουν ψεκασμοί και να ληφθούν τα μέτρα πρόληψης, ιδιαίτερα στα διάφορα σημεία που στεγάζονται μετανάστες – πρόσφυγες.

Θεραπεία

Η απλή ελονοσία μπορεί να θεραπευτεί με από του στόματος φαρμακευτική αγωγή. Η πιο αποτελεσματική θεραπεία για τη μόλυνση από το P. Falciparum είναι η χρήση της αρτεμισινίνης σε συνδυασμό με άλλα ανθελονοσιακά (γνωστή ως θεραπεία συνδυασμού αρτεμισινίνης, ή ACT ), η οποία μειώνει την αντίσταση σε κάθε μεμονωμένο συστατικό του φαρμάκου. Τα επιπρόσθετα αυτά ανθελονοσιακά περιλαμβάνουν την αμοδιακίνη, τη λουμεφαντρίνη, μεφλοκίνη ή σουλφαδοξίνη/πυριμεθαμίνη. Άλλος προτεινόμενος συνδυασμός είναι η διυδροαρτεμισινίνη και η πιπερακίνη. Το ACT είναι περίπου 90% αποτελεσματικό, όταν χρησιμοποιείται για να θεραπεύσει την απλή ελονοσία. Για τη θεραπεία της ελονοσίας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ο ΠΟΥ προτείνει τη χρήση κινίνης συν κλυνδαμυκίνης νωρίς στην εγκυμοσύνη (πρώτο τρίμηνο) και το ACT  στα τελευταία στάδια (δεύτερο και τρίτο τρίμηνο).

Προτεινόμενη θεραπεία για σοβαρή ελονοσία είναι η ενδοφλέβια χρήση των ανθελονοσιακών φαρμάκων. Για σοβαρή ελονοσία, το αρτεσουνικό είναι πιο ισχυρό από την κινίνη και στα παιδιά και στους ενήλικες. Η θεραπεία για σοβαρή ελονοσία περιλαμβάνει υποστηρικτικά μέτρα τα οποία εφαρμόζονται καλύτερα στη μονάδα εντατικής θεραπείας. Αυτό περιλαμβάνει τη διαχείριση υψηλών πυρετών και τις κρίσεις που μπορεί να προκύψουν από αυτό. Επίσης περιλαμβάνει την παρακολούθηση της προσπάθειας ρηχής αναπνοής, χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα καθώς και χαμηλά επίπεδα καλίου στο αίμα.

 

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων http://www.keelpno.gr/.

Παγκόσμια Ημέρα Κατάργησης Πειραμάτων σε Ζώα

Παγκόσμια Ημέρα Κατάργησης Πειραμάτων σε Ζώα

Η Παγκόσμια Ημέρα  Κατάργησης Πειραμάτων σε Ζώα γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 24 Απριλίου ως ημέρα μνήμης για τα εκατομμύρια πειραματόζωα , που υποφέρουν και θανατώνονται κάθε χρόνο εξαιτίας των επιστημονικών πειραμάτων και το υποτιθέμενο καλό της ανθρωπότητας. Η συγκεκριμένη ημέρα διοργανώνεται από την  Animal Aid και φέρει την αιγίδα του ΟΗΕ.

Πειραματόζωα γίνονται συνήθως : τα κουνέλια, οι αρουραίοι, τα ποντίκια, τα γουρούνια, οι γάτες, οι σκύλοι και οι πίθηκοι.

Για κάθε νέο φάρμακο, καλλυντικό και χημική ή οπλική δοκιμή χρησιμοποιούνται δοκιμές σε πειραματόζωα. Εκείνα βασανίζονται και στη συνέχεια θανατώνονται στο όνομα της επιστήμης, ενώ υπάρχουν εναλλακτικές μέθοδοι για τον ίδιο σκοπό , οι οποίες δεν απαιτούν να αφαιρεθεί η ζωή από κάποιον ζωντανό οργανισμό.

Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν πως :

  • 13 εκατομμύρια ζώα βασανίζονται και σκοτώνονται κάθε χρόνο στα Ευρωπαϊκά εργαστήρια.
  • Πάνω από 25 εκατομμύρια σπονδυλωτά ζώα χρησιμοποιούνται σε πειράματα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
  • Μετά την ολοκλήρωση των πειραμάτων, ουσιαστικά όλα τα ζώα, που έχουν επιζήσει της έρευνας, σκοτώνονται.

 

Μερικά παραδείγματα των τεστ που γίνονται σε ζώα είναι τα εξής:

  • Τεστ ευαισθησίας των ματιών Ερεθισμός ματιών με τοξικές ουσίες που οδηγεί σε τύφλωση. (Συνήθως χρησιμοποιούνται κουνέλια , αφού δεν μπορούν να κλείσουν τα βλέφαρά τους ) .

 

  • Δερματολογικά τεστ  Ξύρισμα τριχώματος και έπειτα επικάλυψη   με καυστικές ουσίες για εννέα μήνες ώστε να εκτιμηθεί η διάβρωση του δέρματός τους .
  • Τεστ θανατηφόρας δόσης Χορήγηση ενέσεων και εισπνοών μέχρι ο οργανισμός να καταλήξει , ώστε να διαπιστωθούν τα επιτρεπόμενα όρια κατανάλωσης μιας ουσίας. Αυτά τα πειράματα προκαλούν στα ζώα διάρροια, εμετό, παράλυση, αιμορραγία από τα μάτια, τη μύτη, το στόμα και το δέρμα.

Πειράματα μόνο για έρευνα στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα χρησιμοποιούνται πειραματόζωα σχεδόν αποκλειστικά για ερευνητικούς σκοπούς, αφού η χημική βιομηχανία και η βιομηχανία καλλυντικών είναι σχεδόν αποκλειστικά μεταπωλητικές  . Στην Αττική βρίσκονται σήμερα περισσότερα από 10.000 πειραματόζωα, αποτελούμενα κυρίως από  ποντίκια ,αρουραίους  και  γουρούνια. Εποπτεύονται από το υπουργείο γεωργίας και τον ΕΟΦ. Σε κάποιες περιπτώσεις έχουν παρατηρηθεί παρατυπίες, όπως  για παράδειγμα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο το 2004, όπου χρησιμοποιήθηκαν ημίαιμοι σκύλοι για τη μελέτη ασθενειών στο πάγκρεας από την Ιατρική σχολή εκεί – παρόλο που απαγορεύεται η χρήση τους για αυτό το σκοπό. Σε γενικές γραμμές όμως το θέμα δεν φαίνεται να απασχολεί ιδιαίτερα τη χώρα σε καμιά του διάσταση.

 

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία – Αθηναίων https://www.pfpo.gr/.

Παγκόσμια Ημέρα Αιμορροφιλίας

Παγκόσμια Ημέρα Αιμορροφιλίας

Η Παγκόσμια Ημέρα Αιμορροφιλίας καθιερώθηκε το 1989 με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Αιμορροφιλίας (WFH), με σκοπό να αναδείξει το πρόβλημα των αιμορροφιλικών ατόμων. Εορτάζεται κάθε χρόνο στις 17 Απριλίου. Η ημερομηνία αυτή επιλέχθηκε για να τιμηθεί η γέννηση του ιδρυτή της οργάνωσης, Φρανκ Σνάμπελ, ο οποίος ήταν αιμορροφιλικός και ο ίδιος.

Η Παγκόσμια Ημέρα Αιμορροφιλίας ξεκίνησε το 1989 και έχει εξελιχθεί σε ένα πραγματικά παγκόσμιο γεγονός. Οργανώσεις για την αιμορροφιλία και θεραπευτικά κέντρα σε όλο τον κόσμο λαμβάνουν μέρος κάθε χρόνο στον εορτασμό της, με σκοπό την ευαισθητοποίηση φορέων και πολιτών σχετικά με τις αιμορραγικές διαταραχές.
Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι υπάρχουν περίπου 1000 αιμορροφιλικοί.

 

Οι άνθρωποι που πάσχουν από αιμορροφιλία διαθέτουν ανεπαρκή ποσότητα ή έχουν πλήρη έλλειψη μιας από τις πρωτεΐνες πήξης, γνωστές ως παράγοντες πήξης, που βρίσκονται φυσιολογικά στο αίμα. Ο οργανισμός εξαρτάται από αυτούς τους παράγοντες πήξης για το σταμάτημα της αιμορραγίας μετά από τραύμα και την προαγωγή της επούλωσης. Ευτυχώς, με τη σωστή θεραπεία υπό την καθοδήγηση γιατρού, αυτοί οι άνθρωποι μπορούν να απολαύσουν μια ολοκληρωμένη και ενεργό ζωή.

Οι συνηθέστερες αιμορραγίες είναι οι εξής:

  • Εκχυμώσεις (μελανιές)
  • Ουλορραγία
  • Ρινορραγία
  • Αίμαρθρα (αιμορραγία στις αρθρώσεις)
  • Αιμορραγία στους μυς
  • Εγκεφαλική αιμορραγία
  • Αιμορραγία στο ρινοφάρυγγα
  • Αιματέμεση / μέλαινα κένωση (αιμορραγία από το γαστρεντερικό σωλήνα)

 

Η αιμορροφιλία είναι σύνθετη διαταραχή και οι ασθενείς που πάσχουν από αυτή χρειάζονται περισσότερα από πρόσβαση σε θεραπείες. Στις κύριες ανάγκες για την καλή υγεία και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής του ασθενή συμπεριλαμβάνονται:

  • Η πρόληψη της αιμορραγίας
  • Η μακροχρόνια διαχείριση των βλαβών των αρθρώσεων και των μυών
  • Η διαχείριση τυχόν επιπλοκών της θεραπείας: (α) καταπολέμηση των ανασταλτικών ουσιών και (β) θεραπεία των ιογενών λοιμώξεων (HIV/HCV) που μεταδόθηκαν μέσω των συμπυκνωμάτων παράγοντα από ανθρώπινο πλάσμα.

 

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την Παγκόσμια Ομοσπονδία Αιμορροφιλίας (Π.Ο.Α) www.wfh.org και  το Ευρωπαϊκό Consortium για την Αιμορροφιλία (ECH) www.ech.eu.

Παγκόσμια Ημέρα κατά της Aσθενείας Πάρκινσον

Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ασθένειας Πάρκινσον

H Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ασθένειας του Πάρκινσον καθιερώθηκε το 1997 με πρωτοβουλία της Ευρωπαικής Ένωσης για την Ασθένεια Πάρκινσον και την υποστήριξη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 11 Απριλίου , την ημερομηνία γεννήθηκε το 1775 ο άγγλος ιατρός Τζέιμς Πάρκινσον . Το 1817 την ανακάλυψε και από εκείνον πήρε το όνομά της.

Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια πάθηση που επηρεάζει την κίνηση του σώματος. Τα άτομα με νόσο του Πάρκινσον έχουν προβλήματα με τον έλεγχο των μυών του σώματος λόγω διακοπής των μηνυμάτων από τον εγκέφαλο. Δεν γνωρίζουμε τις αιτίες της, αλλά τα άτομα με νόσο του Πάρκινσον έχουν χαμηλά επίπεδα μιας χημικής ουσίας του εγκεφάλου η οποία ονομάζεται ντοπαμίνη. Η ντοπαμίνη βοηθά τον εγκέφαλο να ελέγχει τους μύες και να κινεί το σώμα ομαλά και εύκολα. Με το πέρασμα του χρόνου, τα άτομα με νόσο του Πάρκινσον έχουν όλο και λιγότερη ντοπαμίνη, κάνοντας την κίνηση όλο και πιο δύσκολη.

 

Συσκεκριμένα τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι :

  • Περισσότεροι από 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι ζουν με τη νόσο του Πάρκινσον στην Ευρώπη σήμερα και αυτός ο αριθμός αναμένεται να διπλασιαστεί μέχρι το 2030.
  • 000 οι πάσχοντες από νόσο Πάρκινσον στην Ελλάδα
  • Η οικονομική επίπτωση της νόσου είναι τεράστια – το ετήσιο ευρωπαϊκό κόστος υπολογίζεται σε € 16 δισεκατομμύρια.
  • Ωστόσο, η νόσος του Πάρκινσον είναι απλά μία από τις πολλές νευροεκφυλιστικές διαταραχές, οι οποίες θα ξεπεράσουν τον καρκίνο σε συχνότητα εμφάνισης μέχρι το 2040 (ΠΟΥ)

Η νόσος του Πάρκινσον εξελίσσεται αργά. Μπορεί να πάρει πολλά χρόνια πριν αρχίσουν τα συμπτώματα να προκαλούν κύρια προβλήματα με την καθημερινή ζωή. Όταν συμβεί αυτό, πολλά από αυτά τα συμπτώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν με θεραπευτική αγωγή και υποστήριξη.Επηρεάζει κάθε άτομο διαφορετικά και τα συμπτώματα μπορούν να ποικίλλουν σε διαφορετικές ημέρες.

Tα κύρια συμπτώματα της νόσου του Πάρκινσον είναι:

  • Τρόμος (Τρέμουλο): τρόμος (τρέμουλο) ή τρεμούλιασμα σε ένα μέρος του σώματος, όπως το χέρι, το πόδι ή το κεφάλι. Αυτή η κίνηση είναι αυτόματη και εκτός του ελέγχου του ατόμου. Ο τρόμος συνήθως συμβαίνει όταν το άτομο αναπαύεται.
  • Σφιχτοί μύες: μύες όπως οι μύες του ποδιού, του σβέρκου ή του προσώπου μπορεί να φαίνονται ή να αισθάνονται σφιχτοί. Τα άτομα με νόσο του Πάρκινσον μπορεί μερικές φορές να αισθάνονται τόσο σφιχτούς τους μύες τους που να αισθάνονται παγωμένα και ανίκανα να κινηθούν.
  • Αργή κίνηση: η κίνηση μπορεί να είναι αργή και τα άτομα μπορεί να κάνουν μικρά βήματα ή να σέρνουν τα πόδια τους όταν βαδίζουν. Μικρές κινήσεις όπως γραφή, δακτυλογράφηση, ξύρισμα ή κούμπωμα ενδυμάτων μπορεί να είναι δύσκολες.
  • Προβλήματα ισορροπίας ή δυσκολία παραμονής σε όρθια στάση.

Άλλα προβλήματα που μπορούν να επηρεάσουν τα άτομα με νόσο του Πάρκινσον περιλαμβάνουν:

  • Κούραση ή εξάντληση
  • Λύπη ή κατάθλιψη
  • Προβλήματα με ισορροπία
  • Δυσκοιλιότητα
  • Δυσκολία στην ομιλία ή στην κατανάλωση τροφής ή ποτού
  • Προβλήματα στην εκτέλεση περισσότερων του ενός πραγμάτων συγχρόνως.

 

Η νόσος του Πάρκινσον δεν προκαλεί θάνατο και τα άτομα μπορούν να εξακολουθούν να απολαμβάνουν μακροβιότητα και παραγωγική ζωή με τη νόσο του Πάρκινσον. 
Οποιοδήποτε ενήλικο άτομο μπορεί να πάθει νόσο του Πάρκινσον.

Είναι μια από τις πιο συνηθισμένες εγκεφαλικές παθήσεις:

  • Είναι πιο συνηθισμένη ανάμεσα σε άτομα ηλικίας πάνω από 60 χρονών.
  • Μπορεί να επηρεάζει ενηλίκους οποιασδήποτε ηλικίας.
  • Επηρεάζει τόσο άντρες όσο και γυναίκες από όλες τις κουλτούρες και στιλ ζωής.
  • Δεν είναι κολλητική, που σημαίνει ότι δεν μπορείτε να την κολλήσετε ή να τη μεταδώσετε σε κάποιον άλλον.
  • Δεν είναι συνήθως κληρονομική.

 

Η διάγνωση της ασθένειας πρέπει πάντα να πραγματοποιείται από ένας έμπειρο νευρολόγο. Πάντως τα πρώτα σημάδια της νόσου είναι :

  • ελαφρό τρεμούλιασμα
  • προβλήματα με τη γραφή, το ξύρισμα ή το κούμπωμα κουμπιών
  • ταλάντευση μπράτσου κατά το βάδισμα

Δεν έχει βρεθεί αποτελεσματική θεραπεία της νόσου για αυτό το λόγο μπορούμε να την προλάβουμε με τους εξής τρόπους :

  • τακτικό βάδισμα και άσκηση
  • αποφυγή δυσκοιλιότητας με κατανάλωση αρκετού νερού και φυτικών ινών
  • αρκετός και ποιοτικός ύπνος

 

 

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε τον Σύλλογο Παρκινσονικών και την Ελληνική Εταιρεία εθελοντών και ασθενών για την νόσο Πάρκινσον.

Παγκόσμια Ημέρα Υγείας

Παγκόσμια Ημέρα Υγείας

Κάθε χρόνο γιορτάζουμε στις 7 Απριλίου την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας . Η συγκεκριμένη ημέρα επικεντρώνεται σε διάφορα ζητήματα της δημόσιας υγείας που απασχολούν όλο το κόσμο. Το 1948 εκείνης της ημερομηνίας συστάθηκε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας , ένα σημαντικό όργανο του ΟΗΕ που εξειδικεύεται σε θέματα υγείας.

H φετινή Παγκόσμια Ημέρα Υγείας (2017) είναι αφιερωμένη στην κατάθλιψη.

Με τον όρο κατάθλιψη εννοούμε την ψυχική ασθένεια που σχετίζεται με την παροδική κατάσταση θλίψης και μελαγχολίας  αλλά όταν τα συμπτώματα διαρκούν πάνω από δύο εβδομάδες τότε οδηγούμαστε στην Κλινική Κατάθλιψη. Όταν κάποιος πάσχει από κατάθλιψή τότε νιώθει  συνέχεια λύπη ,απόγνωση και απογοήτευση .

Για την Ελλάδα τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι :

  • το 4,7% του πληθυσμού πάσχει από κατάθλιψη
  • η κατάθλιψη παρουσίασε αύξηση 80,8%, περισσότερο στις γυναίκες
  • το 11,3 % αδυνατεί να αγοράσει τα φάρμακά του
  • το 13,6% δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να λάβει ιατρική φροντίδα ή θεραπεία.

 

 

Η κατάθλιψη οφείλεται σε παράγοντες όπως :

  • Περιβάλλον Απώλεια αγαπημένου προσώπου ,οικογενειακές διαφωνίες , οικονομικές δυσκολίες ή και άσχημες καιρικές συνθήκες.

 

  • Ψυχολογικοί Παράγοντες Έλλειψη αυτοσεβασμού και πεσιμιστικές σκέψεις.
  • Βιολογικοί Παράγοντες Κληρονομικοί , ορμονικοί και εποχιακοί παράγοντες.

Η κατάθλιψη θεραπεύεται με :

  • αντικαταθλιπτικά
  • ψυχοθεραπεία
  • Ηλεκτροσπασμοθεραπεία
  • Επαναληπτικό Διακρανιακό Μαγνητικό Ερεθισμό
  • Κρύα Υδροθεραπεία
  • Χοροθεραπεία

 

Η κατάθλιψή μπορεί να προληφθεί και να καταπολεμηθεί βέβαια :

  • μέσω της άσκησης Η άσκηση βελτιώνει την ψυχική υγεία και τονώνει την αυτοπεποίθηση του ατόμου
  • με την κατάλληλη διατροφή Βασισμένη στα καλά λιπαρά και ω3 (ελαιόλαδο και ψάρια)

 

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε τους εξής συλλόγους αυτοβοήθειας :

MAZIΨΥΧΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ και ΕΔΟ. 

Παγκόσμια Ημέρα Αυτισμού

Παγκόσμια Ημέρα Αυτισμού

Η Παγκόσμια Ημέρα Αυτισμού καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ την 1η Νοεμβρίου του 2007 και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 2 Απριλίου από το 2008 . Σκοπός της ημέρας αποτελεί η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τα άτομα που πάσχουν από αυτισμό.

Ο όρος «αυτισμός» προέρχεται ετυμολογικά από την ελληνική λέξη «εαυτός» και υποδηλώνει την απομόνωση ενός ατόμου στον εαυτό του. Αποτελεί μια σοβαρή αναπτυξιακή διαταραχή με στοιχεία μειωμένης κοινωνικής αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας αλλά και επαναλαμβανόμενης στερεότυπης συμπεριφοράς . Όλες οι επιπλοκές λαμβάνουν δράση πριν το παιδί φτάσει την ηλικία των τριών ετών. Η νεύρο- ψυχολογική διαταραχή αυτή διαρκεί για πάντα και ξεκινά από την γέννηση του παιδιού. Πέρα από την ζωή του παιδιού επηρεάζεται άμεσα και το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο της οικογένειάς του. Μιας και ο αυτισμός είναι προς το παρόν μια ισόβια κατάσταση , οι επιστήμονες εστιάζουν κυρίως στην μείωση πλεονάσματος που βρίσκεται στα αυτιστικά παιδία μέσω ανταγωνιστών των ενδορφινών . Πάντως οι αγωγές χρειάζεται να εφαρμόζονται πρώιμα , κατά την προσχολική ηλικία δηλαδή.

 

Όσον αφορά τα στατιστικά στοιχεία :

  • η αναλογία του αυτισμού είναι περίπου 1 ή 2 ανά 1.000 άτομα.
  • η αναλογία ανδρών-γυναικών είναι 4 προς 1.
  • στην Ελλάδα πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον 4.000 έως 5.000 παιδιά και ενήλικα άτομα με κλασικό Αυτισμό
  • και 20.000 έως 30.000 με αυτιστικού τύπου διαταραχές ανάπτυξης.

Τα συμπτώματα ποικίλλουν από παιδί σε παιδί και τα βασικότερα είναι τα εξής :

 

  • Σοβαρή επιβράδυνση στη γλωσσική ανάπτυξη και στην επικοινωνία
  • Σοβαρή επιβράδυνση στην κατανόηση των κοινωνικών σχέσεων
  • Iδιαίτερες ικανότητες σε κάποιους συγκεκριμένους τομείς
  • Έλλειψη δημιουργικής φαντασίας
  • Αυτοκαταστροφική συμπεριφορά

 

Στα άτομα με αυτισμό αρέσει κυρίως  η μουσική, το κολύμπι, η πεζοπορία, το τραγούδι, η ιππασία και άλλες δραστηριότητες . Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως η εμφάνιση του αυτισμού είναι πολυπαραγοντική αλλά έχει ορισμένα κληρονομικά στοιχεία. Πάντως μπορεί να προληφθεί κατά κάποιο τρόπο από τις έγκυες. Για αυτό το λόγο πρέπει να  αποφευχθούν τα παρακάτω κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης :

  • Το κάπνισμα
  • Η χρήση οινοπνευματωδών ποτών
  • Η χρήση φαρμάκων
  • Το κακό (μη εξισορροπημένο) διαιτολόγιο
  • Οι ακτινοβολίες
  • Η κούραση, αλλά και πλήρης αδράνεια.
  • Η ψυχική αναστάτωση
  • Τα χτυπήματα στην κοιλιακή χώρα
  • Οι λοιμώξεις

 

Ο πρώτος εθελοντικός σύλλογος που σχηματίστηκε από γονείς και επαγγελματίες, που ενδιαφέρονταν για τα δικαιώματα των παιδιών αυτών, ιδρύθηκε το 1962 στο Ηνωμένο Βασίλειο και σήμερα ονομάζεται Εθνική Αυτιστική Εταιρεία (National Autistic Society, NAS). Το 1965 στην Αμερική ιδρύθηκε η Εταιρεία Αυτισμού Αμερικής (Autism Society of America, ASA), ενώ στη συνέχεια παρόμοιες προσπάθειες παρατηρήθηκαν και σε άλλα κράτη. Το 1983 ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Οργανώσεων Γονέων Αυτιστικών Ατόμων (Autism-Europe) και το 1988 η Παγκόσμια Οργάνωση για τον Αυτισμό (World Autism Organization, W.A.O.). Σήμερα, αυτές οι οργανώσεις έχουν χιλιάδες μέλη και πολυάριθμα τοπικά παραρτήματα . Στην Ελλάδα η πρώτη προσπάθεια δημιουργίας τέτοιας οργάνωσης σε πανελλαδικό επίπεδο έγινε το 1992, με την ίδρυση της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας Αυτιστικών Ατόμων (Ε.Ε.Π.Α.Α.). Η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας Αυτιστικών Ατόμων είναι πανελλήνιο αναγνωρισμένο φιλανθρωπικό σωματείο, με σκοπό να προασπίσει τα δικαιώματα των αυτιστικών ατόμων στη ζωή, δηλαδή των ατόμων που εμφανίζουν το σύνδρομο του αυτισμού ή άλλες συναφείς καταστάσεις.

Τα δικαιώματα αυτά, θα πρέπει να αναγνωριστούν και να επιβληθούν με κατάλληλη νομοθεσία σε κάθε κράτος μέλος και περιλαμβάνουν:

  1. Το δικαίωμα των ατόμων με αυτισμό να ζουν μια ανεξάρτητη και ολοκληρωμένη ζωή αξιοποιώντας στο έπακρο τις δυνατότητές τους.
  2. Το δικαίωμα αυτών των ατόμων για αντικειμενική και ακριβή κλινική διάγνωση και εκτίμηση.
  3. Το δικαίωμα τους για προσιτή, εξατομικευμένη και κατάλληλη εκπαίδευση.
  4. Το δικαίωμα τους να συμμετέχουν στις αποφάσεις που καθορίζουν το μέλλον τους. Οι επιθυμίες τους πρέπει να αναγνωρίζονται και να γίνονται σεβαστές.
  5. Τα αυτιστικά άτομα δικαιούνται μία προσιτή και κατάλληλη κατοικία.
  6. Το δικαίωμα τους για παροχή εφοδίων, βοήθειας και κρατικών υπηρεσιών στήριξης που τους είναι απαραίτητες, ώστε να έχουν μία παραγωγική ζωή με αξιοπρέπεια και ανεξαρτησία.
  7. Το δικαίωμα αυτών των ατόμων για εξασφάλιση ενός ικανοποιητικού εισοδήματος ή αμοιβή που μπορεί να καλύψει τις απαραίτητες ανάγκες τους για επιβίωση (τροφή, ένδυση, στέγη).
  8. Το δικαίωμα τους για συμμετοχή και ανάπτυξη στη διοίκηση των υπηρεσιών που τους παρέχονται για την ευημερία τους.
  9. Το δικαίωμα των ατόμων με αυτισμό για κατάλληλη ενημέρωση και φροντίδα της σωματικής, ψυχικής και πνευματικής τους υγείας. Σε αυτό περιλαμβάνεται και η παροχή θεραπευτικής αντιμετώπισης και φαρμακευτικής αγωγής, λαμβάνοντας πάντα τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης και ασφάλειας των ιδίων αλλά και του κοινωνικού συνόλου.
  10. Το δικαίωμα τους για επαγγελματική εκπαίδευση και απασχόληση, χωρίς διακρίσεις και προκαταλήψεις. Στην εργασία θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι δυνατότητες και το δικαίωμα επιλογής του ατόμου.
  11. Το δικαίωμα τους για προσιτά μεταφορικά μέσα και ελεύθερη μετακίνηση.
  12. Το δικαίωμα των ατόμων αυτών να συμμετέχουν σε πολιτισμικές, ψυχαγωγικές εκδηλώσεις και στα αθλητικά γεγονότα και να ωφελούνται από αυτά.
  13. Το δικαίωμα τους να έχουν ίση πρόσβαση και δυνατότητα χρησιμοποίησης των χώρων, των υπηρεσιών και συμμετοχή στις διάφορες δραστηριότητες της κοινότητας.
  14. Το δικαίωμα τους να έχουν σεξουαλικές σχέσεις, συμπεριλαμβανόμενου και του γάμου, χωρίς εκμετάλλευση και εξαναγκασμό.
  15. Το δικαίωμα των ατόμων με αυτισμό να έχουν την ίδια νομική βοήθεια και πλήρη προστασία όλων των δικαιωμάτων τους.
  16. Το δικαίωμα των ατόμων με αυτισμό να απελευθερωθούν από το φόβο ή την απειλή του αυθαίρετου εγκλεισμού σε ψυχιατρικό νοσοκομείο ή άλλο ίδρυμα που τα περιορίζει.
  17. Το δικαίωμα τους να απελευθερωθούν από το φόβο κακοποίησης ή εγκατάλειψης τους.
  18. Το δικαίωμά τους να διαφύγουν από το φόβο της φαρμακολογικής κατάχρησης ή της κακής χρήσης των φαρμάκων.
  19. Το δικαίωμα τους καθώς και των εκπροσώπων τους να έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες που εσωκλείονται στους προσωπικούς ιατρικούς, ψυχολογικούς, ψυχιατρικούς και εκπαιδευτικούς τους φακέλους.

 

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε http://www.autismgreece.gr/ , http://kentrosos.gr/el/  και http://www.autistika.gr/.